Η πιστοποίηση γνωστικών συμπεριφορικών θεραπευτών
Η ιστορία της πιστοποίησης γνωστικών – συμπεριφορικών (ΓΣ) θεραπευτών στην EABCT είναι μάλλον πολύ παλιά. Αρχίζει ως συζήτηση στη δεκαετία του 1970 μέσα από το τι ακριβώς θα μπορούσε να περιλαμβάνει η εκπαίδευση ενός Γνωστικού Συμπεριφορικού (ΓΣ) θεραπευτή, συζητιούνται τα ελάχιστα κριτήρια εκπαίδευσης ενός ΓΣ θεραπευτή (minimum training standards ή core training standards) μέσα από μια πρωτόλεια επιτροπή τη δεκαετία του 1990, για να φτάσουμε στον καθορισμό και τη σχετική αποκρυστάλωση τόσο των κριτηρίων εκπαίδευσης, όσο και της διαδικασίας πιστοποίησης από την EABCT μόλις στο πολύ πρόσφατο παρελθόν.
Τελικό αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας αποτελούν
α) το κείμενο των κριτηρίων εκπαίδευσης και πιστοποίησης (EABCT Training: Standards for Training and Accreditation of Cognitive and/or Behaviour Therapists, September 2009),
β) το κείμενο της διαδικασίας πιστοποίησης που πρέπει να ακολουθούν τα επιμέρους μέλη/εθνικές εταιρείες της EABCT (EABCT Training: Accreditation Protocol, Zagreb – March 2009), καθώς και
γ) συνιστώμενα πρότυπα αιτήσεων (EABCT Accreditation Application Form, Application for Accreditation as a CBT Therapist/ Standardized Accreditation Scheme, 2010).
Μετά και από τα παραπάνω, η πιστοποίηση ΓΣ θεραπευτών απο την EABCT άρχισε να γίνεται μόλις στο τέλος του 2010 (ή ίσως στις αρχές του 2011).
Η πιστοποίηση ΓΣ θεραπευτών στην ΕΕΓΣΨ
Απο την ίδρυση της το 1994, η ΕΕΓΣΨ έπρεπε να απαντήσει στο ερώτημα του ποιοί μπορούν να γίνουν μέλη της και τι θα μπορούσε να συνιστά, πάντοτε κάτω απο τις τρέχουσες και διαθέσιμες ευκαιρίες για εκπαίδευση στη ΓΣΨ στην Ελλάδα- και ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα- επαρκή εκπαίδευση στη ΓΣΨ.
Το πρόγραμμα εκπαίδευσης στην Ψυχοθεραπεία της Β’ Πανεπιστημαικής Ψυχιατρικής Κλινικής του Α.Π.Θ, ένα πρωτοπόρο πανελλαδικά πρόγραμμα απο το τέλος της δεκαετίας του 1970, περιελάμβανε και εκπαίδευση στη ΓΣ Ψυχοθεραπεία. Με οργανωτή και επιβλέποντα του προγράμματος για πάνω απο 20 χρόνια τον αείμνηστο Καθηγητή Ευάγγελο Δημητρίου και συν-επιβλέποντα τον Γρηγόρη Σίμο από το 1987 μέχρι και σήμερα, αλλά και μεταγενέστερο συνεχιστή αυτής της παράδοσης τον Νικόλα Νικολαίδη από το 2002, το πρόγραμμα αυτό αποτέλεσε μια σημαντική πηγή δημιουργίας ΓΣ θεραπευτών στην Ελλάδα.
Τα ελάχιστα εκπαιδευτικά κριτήρια επομένως για την αποδοχή μιας επαρκούς εκπαίδευσης στη ΓΣΨ, ιδιαίτερα όταν δεν υπήρχαν ακόμη κάποιες κατευθύνσεις απο την EABCT, ήταν όσα περιλαμβάνονταν στο πρόγραμμα εκπαίδευσης στη ΓΣΨ της Β’ Πανεπιστημαικής Ψυχιατρικής Κλινικής του Α.Π.Θ. Όσο με την παροδο του χρόνου συγκεκριμενοποιούνταν και εξειδικεύονταν τα κριτήρια της EABCT, τόσο και το πρόγραμμα αυτό επεκτεινόταν, προσαρμοζόταν, και βελτιωνόταν. Μια συγκριτκή παράθεση των ελάχιστων κριτηρίων εκπαίδευσης της EABCT το 1999 και του προγράμματος αυτού έδειξε πως δεν υπήρχαν σημαντικές διαφορές (Σίμος, 1999).
Καθώς η ΕΕΓΣΨ δεν είχε ακόμη αναπτύξει ένα πλήρες πρόγραμμα εκπαίδευσης στη ΓΣΨ, σημαντικά παρέμεναν για την αναγνώριση/ πιστοποίηση ενός ΓΣ θεραπευτή τα εκάστοτε προτεινόμενα κριτήρια της EABCT σε συνάρτηση με το (συνεχώς προσαρμοζόμενο ανάλογα) Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη ΓΣΨ της Β’ Πανεπιστημαικής Ψυχιατρικής Κλινικής του Α.Π.Θ./ Κοινοτικού Κέντρου Ψυχικής Υγείας Κεντρικού Τομέα (Kalpakoglou & Simos, 2004).
Σήμερα, η EABCT έχει, όχι μόνο προσδιορίσει με επάρκεια και σαφήνεια τα κριτήρια εκπαίδευσης στη ΓΣΨ, αλλά έχει επίσης προσδιορίσει τη διαδικασία πιστοποίησης και έχει αρχίσει να πιστοποιεί την επαρκή εκπαίδευση στη ΓΣΘ (μέσω των επιμέρους επιστημονικών εταιρειών- μελών της). Σημαντικά για αυτή τη διαδικασία στάθηκαν κυρίως τα κείμενα του Ζάγκρεμπ (EABCT Training: Accreditation Protocol
Zagreb – March 2009) και το μεταγενέστερο Standardized Accreditation Scheme (Application for Accreditation as a CBT therapist).
References
Γρηγόρης Σίμος (1999). “Β΄ Ψυχιατρική Κλινική του Α.Π.Θ.: 20 Χρόνια Εμπειρίας στην Εκπαίδευση στη Γνωστική και Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία”.Διημερίδα με θέμα: “Εκπαίδευση στη Γνωσιακή ή Γνωστική-Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία”. “Ελληνική Εταιρεία Έρευνας της Συμπεριφοράς” και “Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής”, Αθήνα, 11 & 12 Δεκεμβρίου 1999.
Kalpakoglou T. & Simos G. (2004). CBT in Greece.
Νέα Διαδικασία Πιστοποίησης στην ΕΕΓΣΨ
Όπως προβλέπεται στο Καταστατικό της ΕΕΓΣΨ, η ΕΕΓΣΨ μεριμνά «για την πιστοποίηση ψυχοθεραπευτών και επιβλεπόντων/εποπτών στη γνωστική και/ή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία» (Άρθρο 2-ΣΚΟΠΟΙ) και «για τη δημιουργία συστήματος πιστοποίησης ψυχοθεραπευτών και επιβλεπόντων/εποπτών στη γνωστική και/ή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία» (Άρθρο 3-ΜΕΣΑ), και επίσης δημιουργεί την «ανάλογη Επιτροπή (ή Συμβούλιο) Πιστοποίησης αποτελούμενη από μέλη του ΔΣ και μέλη του σωματείου» (Άρθο 4-ΜΕΛΗ), αλλά και μέσω του Διοικητικού Συμβουλίου «αποφασίζει για τα όσα σχετίζονται με την επιτροπή (ή συμβούλιο) πιστοποίησης (δημιουργία της επιτροπής, προϋποθέσεις, υποχρεώσεις κλπ)» (Άρθρο 9-ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ).
Αποφάσεις της Επιτροπής Πιστοποίησης της ΕΕΓΣΨ
Μετά απο επανειλημμένες συναντήσεις και αφού η Eπιτροπή Πιστοποίησης έλαβε υπόψη της
α) το καταστατικό της ΕΕΓΣΨ,
β) το ιστορικό της ΕΕΓΣΨ, αλλά και την εν γένει ιστορία της ανάπτυξης της ΓΣΨ και των ανάλογων εκπαιδευτικών προγραμμάτων στην Ελλάδα,
γ) το τρέχον εκπαιδευτικό πρόγραμμα της ΕΕΓΣΨ στη ΓΣΨ (με έναρξη το 2008)
δ) τη διαδικασία πιστοποίησης (ιστορικά και εννοιολογικά) της EABCT,
αποφάσισε τα παρακάτω:
Α. Πιστοποίηση σε νέα μέλη της ΕΕΓΣΨ που έχουν ολοκληρώσει το τριετές εκπαιδευτικό πρόγραμμα της ΕΕΓΣΨ
1.Δίνεται πιστοποίηση σε όσους έχουν ολοκληρώσει το τριετές εκπαιδευτικό πρόγραμμα στη ΓΣΨ της ΕΕΓΣΨ ή ανάλογο πρόγραμμα εκπαίδευσης στην Ελλάδα ή το εξωτερικό.
2. Για αυτούς είναι αυτονόητο ότι ισχύουν τα κριτήρια εκπαίδευσης και πιστοποίησης της EABCT.
Β. Πιστοποίηση σε παλαιά μέλη της ΕΕΓΣΨ ή εκπαιδευμένους μέχρι το 1999
1.Δίνεται πιστοποίηση σε όσους έχουν με κάποιο τρόπο εκπαιδευτεί στη ΓΣΨ πριν το 1999 και έχουν μια δεκαετή κλινική εμπειρία εφαρμογής της ΓΣΨ.
2. Για αυτούς ισχύουν τα κριτήρια που ίσχυαν πάντοτε στην ΕΕΓΣΨ (προσαρμοσμένα κριτήρια της EABCT).
3. Σε αυτούς ανείκουν όσοι έχουν ολοκληρώσει το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη ΓΣΨ της Β Πανεπιστημιακής Κλινικής του ΑΠΘ μέχρι το 1999 ή έχουν ολοκληρώσει κάποιο αντίστοιχο πρόγραμμα εκπαιδευσης στη ΓΣΨ στην Ελλάδα ή το εξωτερικό.
4. Η δυνατότητα αυτή δίνεται για μια τριετή περίοδο προσαρμογής (grand-parenting period), η οποία λήγει στις 31-12-2012.
Γ. Πιστοποίηση σε παλαιά μέλη της ΕΕΓΣΨ και εκπαιδευμένους σε πιο πρόσφατα έτη (2000-2008)
1. Δίνεται πιστοποίηση σε όσους έχουν με κάποιο τρόπο εκπαιδευτεί στη ΓΣΨ μετά το 2000 (και μέχρι το 2008) και έχουν μια μικρότερη της δεκαετούς κλινική εμπειρία εφαρμογής της ΓΣΨ.
2. Για αυτούς ισχύουν τα κριτήρια που ίσχυαν πάντοτε στην ΕΕΓΣΨ (προσαρμοσμένα κριτήρια της EABCT) συν η υποχρέωση τους να παρακολουθήσουν τέσσερα (4) περιστατικά κάτω από ατομική εντατική επίβλεψη (με επιβλέποντα της ΕΕΓΣΨ).
3. Σε αυτούς ανείκουν όσοι έχουν ολοκληρώσει το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη ΓΣΨ της Β Πανεπιστημιακής Κλινικής του ΑΠΘ από το 2000 μέχρι το 2008 (χρονολογία κατά την οποία άρχισε το τριετές εκπαιδευτικό πρόγραμμα στη ΓΣΨ της ΕΕΓΣΨ) ή έχουν ολοκληρώσει κάποιο αντίστοιχο πρόγραμμα εκπαιδευσης στη ΓΣΨ στην Ελλάδα ή το εξωτερικό.
4. Η δυνατότητα αυτή δίνεται για μια τριετή περίοδο προσαρμογής (grand-parenting period), η οποία λήγει στις 31-12-2012.
Μάρτιος 2011: Στο 1st Annual Meeting της EABCT σηζητήθηκε και ψηφίσθηκε το κείμενο της διαδικασίας πιστοποίησης που πρέπει να ακολουθούν τα επιμέρους μέλη/εθνικές εταιρείες της EABCT (EABCT Training: Accreditation Protocol, Zagreb – March 2009), όχι ως αποτέλeσμα ομάδας εργασίας πια, αλλά ως η ενδεικνυόμενη (επίσημη) διαδικασία.